صرافی ارز دیجیتال چیست؟
صرافی ارز دیجیتال یا همان ارزرمز یا اکسچنج Exchange شرایطی است که در آن شخص می‌تواند ارزهای خود را به ارزهای دیجیتال دیگر یا پول ملی تبدیل کنند یا آن را معامله کند صرافی می‌تواند یا سایت باشد یا اپلیکیشن موبایل یا هر دو انها,میتوانیم با ثبت نام در صرافی مقابل پول ملی یا یک رمز ارز دیگر رمرارز بخریم یا ارز دیجیتال خودمان را در مقابل پول کشور خود مثلا ریال یا یک رمزارز دیگر بفروشیم.
قیمت ارزهای دیجیتال بر پایه همین معامله و تقاضا در صرافی‌های ارز دیجیتال مشخص میشود.
برای ثبت‌نام یا انجام معامله نیاز به حضور جسمی در محل یا همان دفتر صرافی رمزارز لازم نیست و فقط کافی است از طریق وبسایت یا app موبایل انجام شود چون وقتی با سرمایه هایی دیجیتال کار می‌کنیم دیگر نیاز به مراجعه حضوری نداریم.
صرافی ارز دیجیتال چگونه کار میکند؟
کار صرافی ارز دیجیتال به نوع صرافی بستگی دارد با یک نگاه کلی هر صرافی به یکی از دو حالت زیر کار میکنند.
- حالت اول: معامله با خود صرافی از خود صرافی خریده یا فروخته میشود.
- حالت دوم: طرف معامله خود صرافی نیست و واسط بین خریدار و فروشنده است و مقدار سود خود را از معاملات می‌گیرد.
تعداد کمی از صرافی‌ها که البته در ایران تعدادشان زیاد است معامله با خود صرافی انجام میشود دراین مورد درآمد صرافی از مابین تفاوت قیمت خریدوفروش است یعنی قیمت خرید ارز دیجیتال از صرافی نسبت به قیمت فروش آن به صرافی بالاتر است. وقتی صرافی ها طرف معامله شما نیستند در واقع واسط بین خریدار و فروشنده هستند و درصدی کمیسیون از مبلغ معامله دریافت میکنند اغلب معتقدند که بیشتر صرافی ها از روش دوم استفاده میکنند اما در ایران بیشتر صرافی خودش طرف معامله است.
جفت‌ارز چیست؟
در صرافی ارز دیجیتال یا همان رمزارز امکان نمایش تبدیل یک ارز دیجیتال به ارز دیجیتال دیگر را جفت ارز می‌گویند.
در صرافی یک جفت ارز به این صورت نمایش داده میشود که نماد اختصاری بیت کوین BTC و نماد اختصاری تتر USDT بنابراین جفت‌ارز بیت کوین – تتر میشود BTC/USDT . جفت‌ارز می‌تواند در تحلیل تکنیکال هم کمک کند مثلا اگر بخواهید ارزهای مختلف را با بیت کوین معامله کنید باید از نمودار بیت کوینی استفاده کنید اگر بخواهید تغییرات قیمت ریپل نسبت به بیت کوین را ببینید باید از نمودار جفت‌ارز ریپل – بیت کوین XRP/BTC استفاده کنید. 
انواع صرافی ارز دیجیتال
صرافی‌های ارز دیجیتال نسبی است از دیدگاه کلی صرافی‌های ارز دیجیتال دو نوع هستند ولی برای درک بهتر صرافی‌ها به این طبقه‌بندی سه نوع دیگر هم افزودیم:
- صرافی متمرکز
- صرافی غیرمتمرکز
صرافی متمرکرز
صرافی متمرکز در دست یک مرجع یا شرکت اسپیشیال است و کنترل کامل صرافی و همچنین دارایی‌های داخل صرافی در دست چند نفر یا مرجع است.
اکثریت صرافی‌های ارز دیجیتال مثل بایننس , کوین بیس، Houbi بیتفینکس Bitfinex و غیره از نوع متمرکز هستند صرافی متمرکز کنترل تمام دارایی های کاربران در دست صرافی است از بزرگترین ضعف‌های صرافی‌های متمرکز همین متمرکز بودنشانه که برخلاف ذات غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال است این نقطه ضعف برا کاربران ایرانی که همیشه به دلیل تحریم مورد خطر مسدود شدن قرار میگیرند بیشتر مضر است
صرافی غیرمتمرکز
صرافی غیرمتمرکز نوع جدیدی از صرافی ارز رمز است اصلی ترین چیزی که صرافی غیرمتمرکز و متمرکز را از یکدیگر جدا میکند مدل رسیدگی و کنترل سرمایه هاست در یک صرافی غیرمتمرکز چرخاننده های صرافی هیچ دخل و نظارتی بر سرمایه افراد ندارند.
با بلاک چین در این صرافی ها قراردادهای زیرکانه و دیگر قراردادهای غیرمتمرکز به صورت مستقیم دارایی ها را تقسیم میکنند و از واسطه کیف پول خصوصی هر نفر انجام میشود .فعلا یونی سواپ Uniswap کبیر ترین صرافی غیرمتمرکز این بازار است. درسته که این بازار ها اولویت مهمی دارند نسبت به حالت متمرکز ولی به‌دلیل جولان های فنی و ساخت هنوز توانایی جایگزینی به صرافی متمرکز را ندارند.
صرافی غیرمتمرکز از زیرساخت‌هایی بر پایه بلاک چین استفاده میکنند اندازه توانایی توزیع شده بلاک چین میزبان اثر خیلی بیشتری در کارکرد صحیح آن دارد. شبکه ای که یونی سواب استفاده میکند اتریوم است و این موضوع در اول سال ۲۰۲۱ باعث شد اجرت هر معامله به بالای ۴۰ دلار برود چون برای تبدیل‌ها باید روی شبکه اتریوم تراکنش صورت بگیرد.
شبکه اتریوم در آن موقع پرازدحام بود در حال حاضر پیوستگی بین بلاک چین‌ها در صرافی‌های غیرمتمرکز صورت نمیگیرد یا خیلی سخت است.اگر بخواهید یک توکن که فقط روی بلاک چین ترون وجود دارد معامله کنید در یونی سواپ معامله صورت نمیگیرد چون یونی سواپ فقط از شبکه اتریوم و توکن‌هایی بر پایه اتریوم پشتیبانی میکند.
صرافی‌های همتا به همتا
در صرافی همتا به همتا P2P دو شخص مستقیما با هم معامله انجام میدهند.
خریدار و فروشنده در این قالب ها آگهی خرید و یا فروش به اشتراک میگذارند خریدار و فروشنده می‌تواند از میان آگهی‌ها یکی را انتخاب و معامله خود را انجام دهند برای اینکه کلاهبرداری نشود اکثر صرافی‌های همتا به همتا این امکان را داده تا مشتری دارایی های خودش را قفل کند و همچنین جریان عمل حل اختلاف برای معاملات در نظر گرفته شده است صرافی‌ها به معامله‌گران با توجه به تعداد معامله و عملکرد امتیاز میدهند و معامله‌گران نمونه نمایش داده می‌شوند.
یکی از مزییت های اصلی صرافی همتا به همتا وجود معامله گرانیه که از روش پرداخت متنوع از کشور های مختلف هستند فعلا بزرگترین صرافی همتا به همتای بیت کوین لوکال بیتکوینز Localbitcoins است که به‌علت تحریم‌ها اسم ایران رو از لیست کشورهای زیر جامه خودش پاک کرده صرافی کبیر بایننس مدتیه که به طور کم امکان معامله همتا به همتا را فراهم کرده است.
تبادل فوری تبدیل سریع
دقیقا نمیشه گفت صرافی ولی یکی از برنامه های تحت وب که تبدیل فوری ارزهای دیجیتال به همدیگرو فراهم میکنه, تو این قالب ها یوزر مشخص میکند چه ارزی دارد و دوس دارد ان را به چه ارز دیجیتال تبدیل کند و باقی کار را به قالب میسپارد
قالب های تبادل فوری مثل چنجلی Changelly و شیپ‌شیفت Shapeshift به صرافی های کبیر جهان متصل هستند برای این کار و وقتی که یوزر تقاضا تبادل میکند این سیستم‌ها به‌صورت خودکار عالیترین قیمت در صرافی‌را یافت میکنند و درون صرافی ها از طرف یوزر تبادل میکنند در اخر کمی اجرت برای خدمات خودشان برمی‌دارند.
صرافی‌های مشتقه
در بعضی از صرافی‌ها امکان انجام معامله قراردادهای اینده Futures و اختیار Options برای ارزهای دیجیتال موجود است مفهوم معامله قراردادهای آینده و اختیار با معامله معمولی رمزارز تفاوت دارد ولی حالت انجام معامله خیلی مشابه معامله ساده در صرافی متمرکز است با فرق اینکه میتوانیم از صرافی پول قرض کنیم اهرم و با بسیار زیاد سرمایه خودمان معامله کنید.
در معامله آینده و اختیار هرچه اهرم زیاد باشد شدت ریسک بالاست و در هر اهرم اگه زیان ما بیشتر از اندازه انتظار باشد همه ی دارایی اولیه از بین میرود یا همان لیکویید می‌شوید . در معامله معمولی فقط از افزایش قیمت سود میبرید ولی در مشتقه موقعیت فروش را باز کرد شورتShort از کم شدن قیمت هم سود برد.
صرافی بایننس، کبیرترین صرافی رمزارز دنیا از معامله مشتقه پشتیبانی میکند فعالیت با ریسک کم این نوع معامله دانش و تجربه زیادی نیاز دارد ممکنه یوزرهای تازه کار همه دارایی هایشان در این زمینه از دست بدهند.
صرافی‌های خارجی
اکثرا همه قالب های معاملاتی معتبر خارجی گفته است یوزرهایی که در کشور های تحت‌تحریم می‌باشند نمی‌توانند در این قالب ها فعالیت کنند بازم معامله‌گران ایرانی موفق شده‌اند بعضی تحریم ها را دور بزنند در صرافی‌های خارجی همچنان ریسک بلوکه شدن سرمایه ها وجود دارد. الان اکثر معامله‌گران ایرانی ای پی خود را تغییر میدهند و از صرافی بایننس استفاده میکنند. این صرافی بیشتر از ۳۰۰ ارزرمز مهم را پشتیبانی میکند و بیشترین مقدار معامله را بین همه صرافی‌ها دارد.